หลังจากติดเชื้อไวรัสโควิด-19 ถึงแม้จะหายดี ไม่พบเชื้อไวรัสหลงเหลือในร่างกายแล้ว แต่หลายคนกลับมีสภาพร่างกายเปลี่ยนไป เหนื่อยง่ายขึ้น สมาธิ ไอเรื้อรัง หรืออาการอื่นๆ ที่เข้าข่ายภาวะลองโควิด (Long COVID) อาการเหล่านี้ สามารถรักษาได้ด้วยการกินวิตามินหลังติดโควิดเพื่อฟื้นฟูร่างกายให้กลับมาแข็งแรงดังเดิม
สารบัญบทความ
จากการวิจัยพบว่า หลังติดเชื้อโควิด-19 ผู้ป่วย 30-50% พบอาการลองโควิด โดยผู้ป่วยส่วนมากที่มีภาวะลองโควิดคือผู้ป่วยที่มีอาการรุนแรง ผู้ป่วยที่เชื้อลงปอด หรือมีโรคประจำตัวเรื้อรัง โดยจะมีอาการดังเช่น ปวดหัว เวียนศรีษะ ใจสั่น หายใจไม่อิ่ม จมูกไม่ได้กลิ่น ลิ้นไม่รับรสเหนื่อยง่าย เป็นต้น
หนึ่งในทางเลิอกรักษาอาการดังกล่าวคือการกินอาหารเสริมหลังเป็นโควิด วิตามินเสริมภูมิคุ้มกันโควิด เพราะวิตามินหลังโควิดจะช่วยฟื้นฟูร่างกายให้แข็งแรง เสริมสร้างภูมิคุ้มกัน สร้างภูมิต้านทานให้แก่ร่างกาย ฟื้นฟูร่างกายให้กลับมามีประสิทธิภาพดังเดิม
เหตุผลที่ควรกินวิตามินบำรุงหลังติดโควิด เนื่องจาก วิตามินหลังติดโควิดมีประโยชน์ต่อร่างกายดังนี้
วิตามินมีหลายชนิด แต่ละชนิดก็มีส่วนช่วยในการสร้างภูมิคุ้มกันให้ร่างกายแตกต่างกัน ตัวอย่างเช่น วิตามินซี สร้างภูมิคุ้มกัน ช่วยกระตุ้นการผลิตเม็ดเลือดขาว ซึ่งเม็ดเลือดขาวมีส่วนช่วยในการทำลายเชื้อโรคทั้งไวรัสและแบคทีเรีย รวมถึงกระบวนการจับกินเชื้อโรค
วิตามินจะไปช่วยซ่อมแซมร่างกายที่ได้รับความเสียหายจากอาการลองโควิด เมื่อมีภาวะลองโควิด ผู้ป่วยบางรายอาจร่างกายอ่อนแอลงได้ เช่น การรับประทานวิตามินจะช่วยให้ร่างกายฟื้นตัวได้เร็วขึ้น เพราะวิตามินดีช่วยกระตุ้นเซล์ภูมิคุ้มกันในร่างกาย
หนึ่งในวิธีที่จะช่วยฟื้นฟูสภาพร่างกายให้แข็งแรงหลังติดเชื้อโควิดคือวิตามินกินหลังเป็นโควิด จากการที่วิตามินช่วยเสริมสร้างภูมิคุ้มกันให้แก่ร่างกาย ภูมิคุ้มกันเรียกได้ว่าเป็นอาวุธสำคัญในการต่อสู้กับเชื้อโรค หากวิตามินช่วยร่างกายต่อสู้เชื้อโรคสำเร็จแล้ว ผู้ป่วยก็จะกลับมาฟื้นฟูร่างกายให้มีประสิทธิภาพดังเดิมได้
จากงานวิจัยพบว่า วิตามินไม่ได้สามารถรักษาโรคโควิดได้ แต่วิตามินต้านโควิดได้ ผศ. นพ.พิสนธิ์ จงตระกูล จากโรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ สภากาชาดไทย ระบุว่า วิตามินดีสามารถต้านโรคโควิดได้ วิตามินดี สำคัญต่อระบบภูมิต้านทานโรค สามารถต้านโรคโควิด-19 ไม่ให้ลุกลาม ช่วยลดความรุนแรงของโรค รวมถึงช่วยลดโอกาสเกิดภาวะมรสุมภูมิวิปริตหรือพายุไซโตไคน์ที่เป็นสาเหตุการเสียชีวิตของผู้ป่วยโควิด-19 ได้
สำหรับคำถามที่ว่า ควรกินอะไรเสริมภูมิคุ้มกันหลังเป็นโควิด กรมอนามัยแนะนำให้ผู้ป่วยกินอาหารดังต่อไปนี้เพื่อช่วยฟื้นฟูร่างกาย
โปรตีนพบในเนื้อสัตว์จำพวก หมู เนื้อ ไก่ ไข่ และนม และโปรตีนตีนจากพืชเช่น ถั่วต่างๆ โปรตีนประกอบไปด้วยกรดอะมิโนที่ช่วยให้ผิวหนัง กระดูก และกล้ามเนื้อแข็งแรง ในแต่ละวันควรรับประทานโปรตีนให้ถึงปริมาณที่ร่างกายต้องการต่อวัน เพื่อช่วยสร้างภูมิคุ้มกันในการต่อสู้กับเชื้อโรค ฟื้นฟูให้ร่างกายกลับมาแข็งแรง
โพรไบโอติกส์คือ จุลินทรีย์ขนาดเล็กชนิดหนึ่งที่อาศัยอยู่ในร่างกายมนุษย์ ช่วยในการทำงานของระบบทางเดินอาหาร ช่วยดูดซึมอาหาร ป้องกันโรค ทั้งยังจะช่วยเสริมสร้างระบบภูมิคุ้มกันให้ร่างกาย หลังทานฟ้าทะลายโจรในขณะรักษาตัวจนหายแล้ว ควรกินโพรไบโอติกส์เพื่อบำรุงร่างกาย
วิตามินถือเป็นยาบำรุงหลังติดโควิดตัวหนึ่ง เพราะมีส่วนช่วยในการฟื้นฟูร่างกายให้กลับมาแข็งแรงหลังจากติดเชื้อโควิด-19 วิตามินเสริมภูมิคุ้มกันให้ร่างกาย ส่งเสริมกระตุ้นการผลิตเซลล์เม็ดเลือดขาว ช่วยในการต่อสู้กับทั้งแบคทีเรียและไวรัสในร่างกาย
จากที่ได้กล่าวไปข้างต้นว่า วิตามินหลังโควิดแต่ละตัวจะไปช่วยฟื้นฟูร่างกายแตกต่างกัน วิตามินที่ควรกินหลังจากหายจากโควิดมีดังนี้
วิตามินเอ พบมากในเครื่องในสัตว์ ไข่แดง นมรวมถึงผลิตภัณฑ์จากนม ผักใบเขียวเข้ม รวมถึงผักและผลไม้ที่มีสีเหลืองและส้ม เช่น แครอท ฟักทอง มะละกอ วิตามินช่วยซ่อมแซมส่วนที่สึกหรอของร่างกาย สร้างเนื้อเยื่อผิวหนัง ป้องกันการติดเชื้อ ลดโอกาสเกิดโรคต่างๆ
วิตามินซีพบมากในผักและผลไม้สด เช่น ฝรั่ง ส้ม มะนาว มะเขือเทศ วิตามินซีมีสารต้านอนุมูลอิสระช่วยต้านโรคต่างๆ ได้ วิตามินซียังมีส่วนช่วยในการทำงานของเม็ดเลือดขาว และช่วยในกระบวนการทำลายเชื้อโรค รวมถึงกระบวนการจับกินเชื้อโรค ทำให้ร่างกายแข็งแรง
สามารถพบวิตามินดีได้ในอาหารจำพวกปลาต่างๆ เช่น ปลานิล ปลาทับทิม รวมถึงในไข่แดง ตับ นม ชีส ไข่แดง วิตามินดีช่วยในการดูดซึมแคลเซียมและฟอสฟอรัสสู่ร่างกาย นอกจากนี้ วิตามินดียังช่วยกระตุ้นเซลล์ภูมิคุ้มกันในร่างกาย เพิ่มประสิทธิภาพการทำงานของเม็ดเลือดขาว ลดอาการอักเสบ
วิตามินอี พบได้ในไข่ ผัก และผลไม้ต่างๆ เช่น ถั่ว น้ำมันพืชต่างๆ น้ำมันมะกอก น้ำมันดอกทานตะวัน น้ำมันถั่วเหลือง อะโวคาโด ผักใบเขียวปนเหลือง เป็นต้น วิตามินอีช่วยรักษาเยื่อหุ้มเซลล์ต่างๆ ช่วยบำรุงผิวและระบบประสาทของร่างกาย
แร่ธาตุสังกะสี มักพบในอาหารที่มีโปรตีนสูง เช่น เนื้อไก่ เนื้อวัว เนื้อหมู ตับ อาหารทะเล เช่น หอยนางรม ปลาแซลมอน กุ้ง ปู หอย นอกจากช่วยดูแลสุขภาพผิวพรรณแล้ว สังกะสียังช่วยกระตุ้นการทำงานของเม็ดเลือดขาวหลายชนิด
อาหารที่มีกรดไขมันโอเมก้า-3 สูง เช่น ปลาและอาหารทะเล น้ำมันพืชที่มีไข่มันอิ่มตัว นมวัวหรือผลิตภัณฑ์จากนม ปกติแล้วกรดไขมันโอเมก้า-3 จะช่วยเสริมสร้างทำงานของเซลล์ต่างๆ ในร่างกาย เช่น เซลล์ประสาทและสมอง แต่รู้หรือไม่ว่า กรดไขมันโอเมก้า-3 ยังมีส่วนช่วยในการเสริมการทำงานของเม็ดเลือดอีกด้วย
โดยปกติแล้ว คนเราจะสามารถรับวิตามินเข้าสู่ร่างกายได้ 3 รูปแบบ แต่ละรูปแบบจะมีข้อดีข้อจำกัดแตกต่างกันไป ทางเลือกในการรับวิตามินหลังติดโควิด มีดังนี้
ในอาหารที่เรารับประทานจะมีวิตามินอยู่เสมอ เพราะวิตามินเป็นหนึ่งในสารอาหาร 5 หมู่ สามารถพบได้ในทั้งอาหารประเภทเนื้อสัตว์และพืช รวมถึงไขมันต่างๆ อาหารแต่ละประเภทก็จะมีวิตามินที่แตกต่างกัน จึงควรรับประทานอาหารให้หลากหลายเพื่อให้ได้วิตามินครบทุกประเภท
ถึงแม้วิตามินจะอยู่ในสารอาหารที่เรากินในชีวิตประจำวัน แต่ในบางครั้ง อาหารที่บริโภคเข้าไปในแต่ละอาจมีวิตามินไม่เพียงพอต่อปริมาณที่ร่างกายต้องการในแต่ละวัน หรือในบางครั้งอาหารที่เรากินอาจไม่หลากหลายพอที่จะได้รับวิตามินครบทุกชนิด จึงมีการผลิตอาหารเสริมวิตามินขึ้นมา ข้อดีคือสามารถทานได้สะดวก เติมวิตามินสู่ร่างกายได้ทันที
การให้วิตามินทางเส้นเลือดหรือ IV Drip คือการให้วิตามินผ่านทางหลอดเลือดดำเข้าสู่ร่างกาย ถือเป็นวิธีในการรับวิตามินเข้าสู่ร่างกายที่กำลังเป็นที่นิยมอย่างมาก เพราะสะดวกรวดเร็ว เห็นผลไว ต่างจากทางเลือกอื่นในการรับวิตามินตรงที่ร่างกายสามารถนำวิตามินมาใช้ได้ทันที ทั้งยังช่วยให้ร่างกายรู้สึกสดชื่น ผ่อนคลาย เสริมสร้างการทำงานของระบบภูมิคุ้มกัน
นอกจากการรับประทานวิตามินหลังโควิดเพื่อฟื้นฟูร่างกายแล้ว วิธีอื่นในการสร้างภูมิคุ้มกันหลังติดโควิด สามารถปฏิบัติตามคำแนะนำดังต่อไปนี้ได้
การนอนหลับพักผ่อนให้เพียงพอจำถือเป็นบทบาทสำคัญในการสร้างระบบภูมิคุ้มกันของร่างกายให้แข็งแรง ระบบภูมิคุ้มกันจะทำงานในขณะที่เราหลับ การนอนหลับให้เพียงพอยังช่วยให้ร่างกายสร้างสารไซโตไคน์ (Cytokines) ที่ช่วยรักษาการอักเสบ กระตุ้นการทำงานของระบบภูมิคุ้มกันอีกด้วย
การออกกำลังกายจะช่วยเพิ่มการหมุนเวียนโลหิตของร่างกาย ทำให้เซลล์ได้รับออกซิเจนมากยิ่งขึ้น ส่งผลให้เม็ดเลือดขาวแข็งแรงมากขึ้น เมื่อเม็ดเลือดขาวแข็งแรงก็จะสามารถเพิ่มจำนวนได้ ช่วยกำจัดไวรัสและสิ่งแปลกปลอมที่เข้ามาสู่ร่างกาย
การทานอาหารให้ครบ 5 หมู่ เป็นการกินอาหารให้สมดุล ไม่กินอาหารประเภทใดประเภทหนึ่งจนมากเกินไป เพราะอาจส่งผลเสียต่อร่างกายได้ ควรเลือกกินอาหารที่ปล่อยพลังงานช้าและมีเส้นใยปรับสมดุลการขับถ่าย และควรทานผลไม้คละสี เพื่อให้ได้วิตามินที่หลากหลาย
หากเราสามารถรับมือกับความเครียดในชีวิตประจำวันได้ ร่างกายจะตอบสนองต่อเชื้อโรคต่างๆ ได้มากขึ้น วิธีการจัดการความเครียดสามารถทำได้โดยการหากิจกรรมที่ชอบทำในยามว่าง เช่น วาดรูป ดูหนัง ฟังเพลง ออกกำลังกาย หรือทำสมาธิ
ผู้ที่ติดเชื้อโควิด-19 แม้ผ่านการกักตัว 14 วัน ไม่มีผื่นแดงโควิด ไม่มีเชื้อไวรัสในร่างกายแล้ว ในบางรายอาจพบอาการเหนื่อยสะสม ไอเรื้อรัง สมาธิสั้น อ่อนเพลียง่าย ซึ่งเป้นอาการของภาวะลองโควิด (Long COVID) ที่ส่งผลต่อการใช้ชีวิตได้ โรงพยาบาลสมิติเวช ไชน่าทาวน์ เสนอโปรแกรมตรวจสุขภาพ Long COVID 2022 และโปรแกรมฟื้นฟูสุขภาพร่างกายด้วยการให้วิตามินทางเส้นเลือด
ผู้ที่ติดเชื้อโควิด-19 และรักษาจนหายดีแล้ว แต่พบอาการลองโควิด ใช้ชีวิตได้ไม่เหมือนเดิม หรือร่างกายไม่แข็งแรงเท่าเมื่อก่อน สามารถเติมวิตามินหลังตคิดโควิดเข้าสู่เส้นเลือดเพื่อฟื้นฟูให้ร่างกายกลับมาแข็งแรงได้ด้วยโปรแกรมฟื้นฟูสุขภาพของทางสมิติเวช ไชน่าทาวน์ สามารถดูรายละเอียดของโปรแกรมนี้ว่าช่วยฟื้นฟูร่างกายส่วนใดบ้างได้ตามตารางด้านล่าง
โปรแกรมตรวจสุขภาพหลังเป็นโควิดของโรงพยาบาลสมิติเวช ไชน่าทาวน์ เหมาะสำหรับผู้ที่หายจากโควิด-19 หรือผ่านการทำ home isolation แต่ยังมีอาการที่เข้าข่ายภาวะลองโควิด สามารถตรวจสุขภาพกับโปรแกรมตรวจสุขภาพ Long COVID 2022 เพื่อตรวจการทำงานของระบบต่างๆ ในร่างกาย รวมถึงตรวจระดับวิตามินในร่างกายได้ โดยมีรายละเอียดดังนี้
เงื่อนไขการเข้ารับบริการ
การรับประทานวิตามินหลังติดโควิดจะช่วยป้องกันภาวะลองโควิด (Long COVID) เนื่องจากวิตามินช่วยเสริมสร้างภูมิคุ้มกัน และฟื้นฟูสภาพร่างกายให้แข็งแรง การกินอาหารเสริมหลังติดโควิดจะกระตุ้นการผลิตเม็ดเลือดขาว ช่วยในการต่อสู้กับแบคทีเรียและไวรัสในร่างกาย และกระตุ้นเซล์ภูมิคุ้มกันในร่างกาย
หากผู้ป่วยมีอาการลองโควิด สนใจโปรแกรมฟื้นฟูสุขภาพร่างกายด้วยการให้วิตามินทางเส้นเลือด หรือมีข้อสงสัยเพิ่มเติม สามารถติดต่อสอบถามกับทีมแพทย์โรงพยาบาลสมิติเวช ไชน่าทาวน์ได้ที่ Line @samitivejchinatown หรือเบอร์ 02-118-7893 ได้ตลอด 24 ชั่วโมง
Reference งานวิจัย
Mayo Foundation for Medical Education and Research. (2021, February 10). Can vitamin D protect
against the coronavirus disease 2019 (covid-19)? Mayo Clinic. Retrieved August 4, 2022,
from https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/Coronavirus/expert-answers/coronavirus-and-vitamin-d/faq-20493088
Meltzer, D. O., Best, T. J., Zhang, H., Vokes, T., Arora, V., & Solway, J. (2020). Association of Vitamin
D status and other clinical characteristics with COVID-19 test results. JAMA Network Open,
3(9). https://doi.org/10.1001/jamanetworkopen.2020.19722
U.S. Department of Health and Human Services. (n.d.). Supplements. National Institutes of Health.
Retrieved August 4, 2022, from https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/Coronavirus/expert-answers/coronavirus-and-vitamin-d/faq-20493088
